ΑΡΧΕΣ ΣΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Υπάρχει ένα κοινό ερώτημα που τίθεται σε όλα τα σχολεία από τους γονείς. Με τι ασχολείται ένας σύλλογος γονέων και κηδεμόνων ; Ποια είναι τα όριά του και ποιες οι αρμοδιότητές του μέσα στο σχολείο ;
Για να απαντήσουμε σε αυτά τα ερωτήματα θα πρέπει να ξεκινήσουμε από την αρχή. Να καθορίσουμε πρώτα ποιές είναι οι ανάγκες και οι απαιτήσεις του σύγχρονου σχολείου για την μαθησιακή διαδικασία και την εξέλιξη της γνώσης. Αφού δούμε το σύγχρονο μοντέλο εκπαίδευσης και με βάση το νομοθετικό πλαίσιο, μπορούμε ύστερα να ορίσουμε τον ρόλο των συλλόγων γονέων στα σχολεία.
Ανοίγοντας λοιπόν την συζήτηση για το σχολείο του παρόντος και του μέλλοντος ας δούμε τι λέει η επιστημονική έρευνα για το ποιές είναι οι αρχές που θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στον σχεδιασμό των αναλυτικών προγραμμάτων και στις μεθόδους διδασκαλίας.
Η κάθε αρχή δίνεται με την μορφή επικεφαλίδας των ερευνητικών ευρημάτων.
1. Ενεργός συμμετοχή.
Η μάθηση απαιτεί την ενεργό και εποικοδομητική συμμετοχή του μαθητή.
2. Κοινωνική αλληλεπίδραση.
Η μάθηση είναι πρωτίστως μία κοινωνική δραστηριότητα και η συμμετοχή στην κοινωνική ζωή του σχολείου είναι βασική για να υπάρξει μάθηση.
3. Δραστηριότητες που έχουν νόημα.
Οι άνθρωποι μαθαίνουν καλύτερα όταν συμμετέχουν σε δραστηριότητες που θεωρούν χρήσιμες για την πραγματική ζωή και έχουν σχέση με την κουλτούρα τους.
4. Σύνδεση των νέων πληροφοριών με τις προϋπάρχουσες γνώσεις.
Οι νέες γνώσεις δομούνται πάνω στην βάση των όσων ήδη καταλαβαίνουμε και πιστεύουμε.
5. Χρήση στρατηγικών.
Οι άνθρωποι μαθαίνουν αξιοποιώντας αποτελεσματικές και ευέλικτες στρατηγικές που τους βοηθούν να καταλαβαίνουν, να σκέφτονται λογικά, να απομνημονεύουν και να λύνουν προβλήματα.
6. Ανάπτυξη της αυτορύθμισης και του αναστοχασμού.
Οι μαθητές πρέπει να ξέρουν πως να σχεδιάζουν και να παρακολουθούν τη μάθησή τους, πως να θέτουν τους δικούς τους μαθησιακούς στόχους και πως να διορθώνουν τα λάθη τους.
7. Αναδόμηση της προϋπάρχουσας γνώσης.
Ορισμένες φορές η προϋπάρχουσα γνώση μπορεί να εμποδίσει το δρόμο προς την μάθηση κάτι νέου. Οι μαθητές πρέπει να μάθουν να επιλύουν τις εσωτερικές αντιφάσεις και να αναδομούν τις υπάρχουσες γνώσεις τους όταν αυτό είναι αναγκαίο.
8. Στόχος η κατανόηση κι όχι η απομνημόνευση.
Η μάθηση είναι καλύτερη όταν το υλικό οργανώνεται γύρω απο γενικές αρχές και εξηγήσεις αντί να βασίζεται στην απομνημόνευση απομονωμένων στοιχείων και διαδικασιών.
9. Βοήθεια για να μάθουν οι μαθητές να εφαρμόζουν τις γνώσεις τους.
10. Διάθεση χρόνου για εξάσκηση.
Η μάθηση είναι μια πολύπλοκη γνωστική δραστηριότητα που δε χωράει βιασύνη. Απαιτείται σημαντικός χρόνος και εξάσκηση για να αρχίσει να συγκροτείται η επιδεξιότητα σε ένα τομέα.
11. Αναπτυξιακές και ατομικές διαφορές.
12. Καλλιέργεια της μάθησης με κίνητρα.
Η μάθηση επηρεάζεται καθοριστικά απο την ύπαρξη κινήτρων για το μαθητή. Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να βοηθήσουν τους μαθητές να αποκτήσουν περισσότερα κίνητρα για μάθηση με την συμπεριφορά τους και τα λεγόμενά τους.
< συνεχίζεται >

Κ. Κατσαρός

(Το παρόν κείμενο στηρίχθηκε σε άρθρο της κ. Στέλλας Βοσνιάδου, Καθηγήτριας Γνωστικής Ψυχολογίας Πανεπιστημίου Αθηνάν, Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης ΜΙΘΕ )